Priča o Atlantidi je jedna od najmisterioznijih, i često se graniči sa fantazijom i mitologijom. Ostrvo Atlantida nestalo je u dubinama okeana, a Platon ju je opisao u svojim znamenitim dijalozima.
Čak i u današnje vreme i dalje su žive razne pretpostavke o njenom položaju i hronologiji dogadjaja. Prvi spomen o Atlantidi nalazimo u Timaju i Kritiji, dva Platonova dijaloga (428-348. p.n.e), mada poreklo legende vodi do atinskog državnika Solona (640-560. p.n.e). Ovo nesvakidašnje ostrvo, veličine severne Afrike i Male Azije zajedno, nalazilo se iza Herkulovih stubova, odnosno današnjeg Gibralatrskog moreuza, a bilo je nastanjeno Atlantidjanima, čiji su vladari vodili poreklo od boga mora Posejdona.
Atlantidjani su živeli u savršenom skladu, a zahvaljujući tome što su raspolagali nepresušnim resursima, uspeli su da na ostrvu stvore idilično društvo u kojem su gradili hramove sa zidovima od zlata i srebra. Ali ova raskoš i obilje su se, naposletku, okrenuli protiv svojih moćnih žitelja, tako da je ostrvo nepovratno pošlo u propast. Početak sunovrata, kao i u slučaju tolikih drugih civilizacija, stvarnih i imaginarnih , treba tražiti u želji za osvajanjem, koja je vladare Atlantide navela da podju u osvajačke pohode na ceo tada poznati svet. Pošto je bez većih poteškoća osvojila Libiju i Egipat, atlantidjanska vojska je nastavila u osvajanje Evrope i pokorila veći deo zapadne Italije. Ipak, kraj nezadrživom osvajačkom pohodu Atlantidjana konačno je došao kada su se sukobili sa atinskim ratnicima, od kojih su pretrpeli poraz, posle čega je niz prirodnih katastrofa naposletku doveo do kraha nekad veličanstvenog društva Atlantide, koja je iščezla u morskim dubinama.
Rajsko ostrvo
Prema platonu, ostrvo je imalo jednu posebnu karakteristiku: voda i kopno su se smenjivali u krugovima, a u središtu ovih prstenova nalazio se sveti hram posvećen Posejdonu, bogu mora. Pošto je izgradjena mreža kanala sa morskom vodom, preko njih su podignuti mostovi. Istovremeno su prokopani kanali za prolazak brodova kroz prstenove, a ostrvo je opasano utvrdjenim zidinama s brojnim kulama i kapijama na mostovima i kanalima. U veličanstvenom hramu podignutom u središtu ostrva, čiji su zidovi bili obloženi srebrom, čuvali su se velelepni kipovi Posejdona u kolima sa zapregom od šest krilatih konja, kraj kojih je stotinu nerejida jahalo na delfinima. Na ostrvu je takodje bilo izvora tople i hladne vode, bazena, parkova, pa cak i uredjenih staza za konjske trke. Sva ta čudesa doprinosila su opštem utisku o blagostanju i raskoši koje je dostiglo društvo Atlantide.
Rasprave o Atlantidi
Mit o Atlantidi potekao od Platona nalazio se kroz čitavu istoriju čovečanstva u središtu kontroverze koja i danas traje a vodi se na različitim nivoima: neki zastupaju stanovište o postojanju ostrva, drugi ga poriču, dok se, s druge strane rasprava vodi medju onima koji prihvataju verodostojnost mita, ali ne mogu da postignu saglasnost oko tačnog položaja ostrva. Diskusija o Atlantidi se rasplamsala u sredjem veku i od tada pa sve do danas ovaj mit ne prestaje da pruža podstreka najraznovrsnijim spekulacijama I maštarijama. Čuveni autori i naučnici kakav je Čarls Berlic pokušavali su da u svojim delima pruže stvarni dokaz o postojanju Atlantide i njenom išceznuću u dubinama mora. Oni smatraju da je na ostrvu postojala vrlo napredna civilizacija, za koju se čak tvrdilo da je preteča kasnijih velikih civilizacija kao sto su bile egipatska I srednjoamerička.
Kontroverza o položaju mitskog ostrva
U istoriji su nastale brojne teorije o geografskom položaju ovog ostrva nestalog u moru, a jednu od ovih teorija je postavio i poznati francuski okeanograf Žak-Iv Kusto. On je tvrdio da je mitska Atlantida današnje ostrvo Santorini, nedaleko od Krita, koje se posle razorne vulkanske erupcije 1470. godine p.n.e pretvorilo u arhipelag. Prema drugoj hipotezi, Azorski arhipelag u antici je bio ostrvo Atlantida. Ovu teoriju su podržavali istaknuti arheolozi devetnaestog veka. Takodje, prema teoriji, postavljenoj u dvadesetom veku, Atlantida se nalazila u blizini ostrva Bimini, na zapadu Atlantika, gde su u dubinama okeana pronadjena, kako se činilo dva zida stara više od 8000 godina, iako neki stručnjaci odbacuju ovu teoriju smatrajući da su ti zidovi ustvari nastali prirodnim putem.
